دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری - گروه آموزشی فقه و مبانی حقوق اسلامی دریک نگاه

: دسته: اخبار; تعداد بازدید: 11157

گروه آموزشی فقه و مبانی حقوق اسلامی دریک نگاه

درآمد

فقه و مبانی حقوق اسلامی از پرسابقه‏ترین گروه‎های آموزشی دانشكده الهیات است که پیشینه آن به آغاز تأسیس این دانشکده در سال 1337شمسی باز می‎گردد؛ زمانی که با عنوان گروه علوم منقول فعالیت خود را آغاز کرد و سپس در سال 1349شمسی به فقه و مبانی حقوق اسلامی تغییر نام داد.

تجربه فعالیت پنجاه ساله این گروه و برخورداری از استادان مجرب و نامي کشور آنچنان ظرفیت گشا بود که از سالها پیش تربیت دانشجو در کلیه مقاطع تحصیلی را میسر گرداند.

از بیش از بیست سال قبل امکان تحصیل در هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در این گروه آموزشی فراهم گشته است. آمار رسمی دانشگاه حاکی است که یکی از پرحجم‎ترین و وسيع‎ترين عملیات آموزشی در سطح دانشگاه فردوسی در این گروه آموزشی در حال انجام است.

مطابق آخرین آمار، تعداد دانشجویان پذیرفته شده در مقطع کارشناسی فقه و مبانی حقوق اسلامی در سال تحصیلی 96-95 (45 نفر)، در مقطع کارشناسی ارشد28 نفر، و در مقطع دکتری 9 نفر و مجموع دانشجویان شاغل به تحصیل تا شهریور ماه 95 در مقطع کارشناسی 141 نفر، کارشناسی ارشد 87 نفر و دکتری 67 نفر هستند.

(آمار تفصیلی به تفکیک دانشجویان دختر و پسر، روزانه و شبانه را در جدول شماره 1 و 2 می توانید مشاهده کنید).

هیأت علمی گروه

گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی در طی چند دهه فعالیت خود محل حضور استادان بزرگ و نامی کشور بوده که جامعه علمی از پرتو دانش آنان بهره‎ها گرفته است. از این جمله بایستی از استادان فقید، شادروان استاد کاظم مدیرشانه‎چی و دکتر سیدمهدی صانعی نام برد.

در حال حاضر شمار اعضای هیأت علمی گروه یازده نفر می باشند که چهار نفر در مرتبه استاد تمامی، سه نفر در مرتبه دانشیاری و چهار نفر دارای مرتبه استادیاری هستند.

(برای آشنایی با اسامی اعضای هیأت علمی فعلی گروه و مرتبه علمی ایشان به جدول شماره (3) مراجعه کنید).

مدیران گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی

از سال 1354 شمسی تا کنون یازده تن در جایگاه مدیریت گروه قرار داشته‎اند که جدول شماره (4) حاوی اسامی مدیران گذشته و حال گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی است.

اهداف رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی

اگر مجموعه معارف و دانستنی‎های حوزه دین در مثلثی گرد آید، ضلع مهمي از آن را مجموعه رفتارها و کنش‎های آدمی تشکیل می‎دهد که جملگی مشمول یکی از احکام الهی است. مطابق تعریف مشهور فقيهان علم به این احکام از روی ادله تفصیلی را «فقه» گویند.

رفتارها و کنش‏های مورد اشاره، از چنان تنوعی برخوردار است که همه عرصه‎هاي حيات فردی و اجتماعي را در بر می‎گیرد. امروزه در دوران حاکمیت جمهوری اسلامی و بنا بر مقتضیات قانون اساسی جمهوری اسلامی كليه قانونگذاری‎ها بایستی بر وفق موازین فقهی انجام گيرد؛ اين مسأله مسئوليت مضاعفي به اين شاخه علوم اسلامي بخشيده، آن را از زواياي زندگي فردي به درآورده و در جايگاه قانونگذاري و مديريت سياسي و اجتماعي نقش عمده داده است.

گرچه در حال حاضر، وظيفه تعليم و تربيت فقهي در جامعه عمدتاً بر عهده نهاد حوزه علميه است، ليكن به موازات آن رسالتي مشابه بر عهده رشته‏هاي فقه و حقوق در دانشگاه‎هاي كشور قرار گرفته است. بر اين اساس، اهداف اساسي تحصيل در اين رشته را مي‏توان در موارد ذيل خلاصه كرد:

1. آشنايي با محتواي دانش فقه، آراي فقيهان بزرگ و شيوه‎هاي استدلال و روش‎هاي استنباط فقهي.

2. درك فزون‎تر يافتن نسبت به نيازمندي‎هاي جامعه در عرصه قانونگذاري و هدايت اذهان به سوي هرچه فعال‎تر و كاربردي‎تر شدن دانش فقه.

3. آشنايي با دانش‏هاي وابسته فقه، به ويژه اصول فقه، فلسفه فقه و غيره.

4. تربيت كارشناسان و پژوهشگران كارآمد فقهي براي تأمين نيازمندي‎هاي مراكز آموزشي و پژوهشي علوم اسلامي و تربيت كادرهاي آموزشي و پژوهشي مراكز تحصيل در آموزش و پرورش و آموزش عالي كشور.

5. فراهم آوردن زمينه گسترش فعاليت در مشاغل حقوقي و قضايي جامعه و تأمين نيازمندي‎هاي نهادهاي حقوقي و قضايي كشور.

آشنایی با برنامه درسی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی

یکی از شاخص‎های مهم پویایی در دانشگاه، بازخوانی، اصلاح و تکمیل پیوسته مواد، موارد و منابع درسي است. براي تأمين این هدف برنامه‏هاي درسی رشته فقه در مقطع کارشناسی چند دفعه مورد بازبینی واقع شده که آخرین و مهم‎ترین بازبینی منجر به تدوین برنامه جامع درسی مقطع کارشناسی گردید. برنامه ای که از شروع سال تحصیلی 84-85 به مرحله اجرا وارد شد.

در جریان این برنامه ریزی کوشش زیادی به عمل آمد تا با جامع نگری ، توجه به جنبه های کاربردی، تربیت همه جانبه دانشجو، مواد درسی، منابع و سرفصل‎ها با یک نظم و ترتیب حساب شده در کنار یکدیگر انسجام یابند.لازم به یادآوری است فرآیند توسعه رشته ها و برنامه ها در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دست اجراست.

مجموعه 137 واحدی دروس کارشناسی حاوی 12 واحد دروس عمومی، 49 واحد دروس پایه و 72 واحد دروس تخصصی و 4 واحد دروس اختیاری است.

دروس عمومي، فصل مشترك کلیه گروه‎هاي الهيات است كه بر اساس یک نیاز مشترک تدوین و اجرا شده است.

دروس پایه، نقش بنیادینی در آماده ساختن دانشجو برای ورود به دروس تخصصی دارا می‎باشد. بخش عمده آن را آموزش صرف و نحو و دروس مرتبط دیگر تشکیل می‎دهد كه هدف اصلی در آن، تقویت بنیه دانشجو در فراگیری زبان عربی است. زبانی که پايه اساسی فهم کلیه معارف و منابع دینی به ویژه فقهی را تشکیل می‎دهد و بدون کسب آگاهی و آمادگی در آن، مطالعه و درس آموختن در منابع اصلی فقهی و اصولی میسر نیست. سایر دروس تنظیم شده در موضوعاتی چون کلام ، عقاید ، فلسفه ، تاریخ ، سیره ، منطق ، علوم حدیث و تفسیر قرآن کریم برای آشنا کردن اجمالی دانشجو با علومی است که پیشرفت فقهی در هیچ حال بی نیاز از آن‎ها نیست. آشنایی مقدماتی با دانش فقه و اصول و روش تحقیق در آن دو نيز در این بخش گنجانده شده است.

بخش تخصصی، مجموعه متنوع و کاملی است شامل دروس فقهی، اصولی و حقوقی به هدف تعميق آشنایی دانشجویان با مسائل و مباحث مورد نیاز و یادگیری موازی دانسته‎های فقهی و حقوقی و اطلاع يافتن از آرا و انديشه‎هاي مکاتب فقهی اسلامی و حقوق موضوعه .

کوشش مؤثر دانشجو در گذراندن موفق این دروس ، قابلیت‎های او را به فعليت در آورده او را به عنوان کارشناسی آگاه و پخته تحویل جامعه خواهد داد.

دانشجوی کارشناسی فقه موظف است برای تکمیل واحدهای خود از میان جدول دروس اختیاری، چهار واحد را اختیار کند. عناوین دروس اختیاری از چنان تنوعی برخوردار است كه دانشجو بنا به تمایل و سلیقه خود موارد لازم را اختیار می‎کند.

(شرح مواد درسی در چهار بخش عمومی، تخصصی و اختیاری را در جدول 5 تا 8 مشاهده کنید).

نکته مهم قابل ذکر آن که رعايت پیش نیازي یک وظیفه مقرر دانشجویی است. افزون بر این، پیروی از نظم آرایش ترمی دروس نیز قویاً به دانشجویان عزیز توصیه می‎شود این مسأله هم به پیشرفت منظم و تدریجی تحصیلی می‎انجامد و هم به فراغت به هنگام و بدون تأخیر از تحصیل منجر می‎شود.

(برای آشنايي با آرايش ترمي دروس کارشناسی به جدول پيوست مراجعه کنید).

در پایان برای شما دانشجوی عزیز ورودی جدید صبر و حوصله و پشتکار و جدیت را از درگاه خداوند آرزو می‎کنیم.

از زلال معارف ناب الهي جرعه نوش گردید و درخت وجودتان دمبدم میوه‏های شیرین علم و معرفت به بار آورد.

دكتر محمدتقي فخلعي

مدير گروه فقه و مباني حقوق اسلامي

جدول شماره(1): آمار دانشجويان شاغل به تحصيل فقه و مباني حقوق اسلامي

تاابتدای مهر ماه 95

رديف	مقطع	روزانه			نوبت دوم			جمع كل
رديف	مقطع	زن	مرد	جمع	زن	مرد	جمع	جمع كل
1	كارشناسي	79	21	100	27	14	41	141
2	كارشناسي ارشد	30	30	60	22	5	27	87
3	دكتریPh.D	12	37	49	2	13	15	67
جمع كل		121	88	209	51	32	83	295

جدول شماره(2): آمار دانشجويان فقه و مباني حقوق اسلامي، ورودي95

رديف	مقطع	روزانه			نوبت دوم			جمع كل
رديف	مقطع	زن	مرد	جمع	زن	مرد	جمع	جمع كل
1	كارشناسي	24	9	33	9	2	11	44
2	كارشناسي ارشد	9	12	21	5	2	7	28
3	دكتريPh.D	4	4	8	1	0	1	9
جمع كل

جدول شماره(3): فهرست اعضاي هيأت علمي گروه فقه و مباني حقوق اسلامي

رديف	نام و نام خانوادگي	شماره تلفن	پست الکترونیک	وبگاه شخصی	مرتبه علمي
1	آقای اكبر احمدپور	38805911		http://a-ahmadpour.profcms.um.ac.ir	استاديار
2	دكتر محمد حسن حائري	38805926		http://haeri-m.profcms.um.ac.ir	استاد
3	دكتر عباسعلي سلطاني	38805937		http://soltani.profcms.um.ac.ir	دانشيار
4	دكتر حسين صابري	38805939		http://saberi.profcms.um.ac.ir	استاد
5	دکتر علیرضا عابدی سرآسیا	38805942		http://a-abedi.profcms.um.ac.ir	استادیار
6	آقای كريم عبداللهي نژاد	38805943		http://abdolahi-k.profcms.um.ac.ir	استاد
7	دكتر محمدرضا علمي سولا	38805944		http://elmisola.profcms.um.ac.ir	استاديار
8	دكتر سید محمد هادی قبولی				استاديار
9	دكتر محمد تقي فخلعي	38803855		http://fakhlaei.profcms.um.ac.ir	استاد
10	دكتر سيد محمد تقي قبولي	38805952		http://ghabooli.profcms.um.ac.ir	دانشيار
11	دكتر حسين ناصري مقدم	38805964		http://naseri1962.profcms.um.ac.ir	دانشیار

مدیر گروه

دکتر محمد تقی فخلعی

38803855

شماره اتاق 50

کارشناس گروه

آقای حسین زاده

38803872

شماره اتاق 51

جدول شماره (4): مديران گروه فقه و مباني حقوق اسلامي از سال 54 تا كنون

رديف	نام و نام خانوادگي	مرتبه علمي در زمان تصدي	دوران تصدي
1	كاظم مدير شانه چي	استاد	54 تا 56
2	دكتر سيد احمد فاطمي	استاديار	57 تا 58
3	دكتر مهدي صانعي	دانشيار	70 تا 71
4	سيد رضا موسوي	مربي	71 تا 73
5	دكتر مهدي صانعي	استاد	73 تا 76
6	عبدالكريم عبدالهي نژاد	استاديار	76 تا 76
7	كاظم مدير شانه چي	استاد	76 تا 78
8	دكتر محمد تقي قبولي درافشان	استاديار	78 تا 80
9	دكتر محمد صادق علمي	استاديار	80 تا 83
10	دكتر محمد تقي قبولي درافشان	استاديار	83 تا 87
11	دكتر محمد تقي فخلعي	استاد	87 تاكنون

جدول شماره (5) عناوين دروس عمومي

رديف	عنوان درس	تعداد واحد	وضعيت پيشنياز
	مهارت های زندگی دانشجویی	2
1	تعليم و تربيت اسلامي	2	-
2	تربيت بدني(1)	1	-
3	ورزش 1	1	تربيت بدني(1)
4	فارسي عمومي	3	-
5	زبان انگليسي عمومي	3	-
6	دانش خانواده و جمعیت	2	-

جدول شماره (6) عناوين دروس پايه

رديف	كد درس	عنوان درس	تعداد واحد	وضعيت پيشنياز
1	21	صرف(1)	2	-
2	22	صرف(2)	2	صرف(1)
3	23	نحو(1)	4	صرف(1)
4	24	نحو(2)	4	نحو(1)
5	25	نحو(3)	4	نحو(2)
6	26	قرائت و درك متون معاصر	2	نحو(3)
7	27	قرائت و درك متون مطبوعات	2	نحو(3)
8	28	مهارتهاي ترجمه	2	نحو(3)
9	29	تاريخ و سيره پيامبر اكرم	2	-
10	30	تاريخ و سيره پيشوايان معصوم	2	-
11	31	منطق(1)	2	-
12	32	منطق(2)	2	منطق(1)
13	33	كلام و عقايد اسلامي	2	-
14	34	آشنايي با فلسفه و عرفان اسلامي	2	-
15	35	آشنايي با تفسير قرآن كريم	2	-
16	36	كليات علوم حديث	2	-
17	37	اعراب قرآن و حديث	2	نحو(3)
18	38	مبادي عمومي فقه	2	-
19	39	مبادي خصوصي فقه	2	مبادي عمومي فقه
20	40	مبادي اصول	2	-
21	41	روش تحقيق و مرجع شناسي فقه و اصول	3	-
جمع واحدها			49

جدول شماره (7) عناوين دروس تخصصي

رديف	كد درس	عنوان درس	تعداد واحد	وضعيت پيشنياز
1	101	اصول فقه(1)	4	مبادي اصول
2	102	اصول فقه(2)	4	اصول فقه(1)
3	103	اصول فقه(3)	4	اصول فقه(2)
4	104	اصول فقه(4)	4	اصول فقه(3)
5	105	فقه(1)	4	مبادي عمومی فقه
6	106	فقه(2)	4	فقه(1)
7	107	فقه(3)	4	فقه(2)
8	108	فقه(4)	4	فقه(3)
9	109	آيات الاحكام(1)	2	-
10	110	آيات الاحكام(2)	2	آيات الاحكام(1)
11	111	فقه تطبيقي	2	مبادي عمومی فقه
12	112	فقه مسائل خلافی فریقین	2	-
13	113	قواعد فقه مدنی	2	مبادي عمومی فقه
14	114	قواعد فقه جزایی	2	-
15	115	تاريخ فقه و اجتهاد در مذاهب اهل سنت	2	-
16	116	تاريخ فقه و اجتهاد در مكتب تشيع	2	-
17	117	مباني استنباط احكام مستحدثه	2	-
18	118	كليات علم حقوق	2	-
19	119	مباحثي از حقوق مدني(قواعد عمومي قراردادها)	2	-
20	120	حقوق خانواده(1)	2	-
21	121	حقوق خانواده(2)	2	حقوق خانواده(1)
22	122	حقوق جزاي عمومي اسلام	2	-
23	123	حقوق جزاي اختصاصي اسلام	4	حقوق جزاي عمومي اسلام
24	124	آيين دادرسي مدني	2	-
25	125	آيين دادرسي كيفري	2	-
26	126	زبان تخصصي(1)	2	-
27	127	زبان تخصصي(2)	2	زبان تخصصي(1)
جمع واحدها			72

جدول شماره (8) عناوين دروس اختياري

رديف	كد درس	عنوان درس	تعداد واحد	وضعيت پيشنياز
1	201	آشنايي با اديان بزرگ	2	-
2	202	مباني جامعه شناسي	2	-
3	203	كليات علوم قرآني	2	-
4	204	حقوق اساسي	2	-
5	205	حقوق بين الملل اسلام	2	-
6	206	حقوق تجارت	2	-